دانشجویان فیزیک دانشگاه محقق اردبیلی

ضرب المثل الکی

کارهای بدون مطالعه و نقشه و اعمال ظاهری را که حقیقتی نداشته باشد الکی گویند. این اصطلاح در رابطه با دروغ و دروغگویی هم به کار برده می شود وبه طور کلی هر چه که واقعیت نداشته باشد و متکلم یا عامل عمل تظاهربه حقیقت و راستی کند در اصطلاح عامیانه گفته می شود:« الکی میگوید» یا به عبارت دیگر :« کارهایش الکی است.»

الک را به گفته علامه دهخدا موبیز وتنگ بیز و پرویزن وآردبیز هم میگویند. الک از سیمهای باریک بافته میشود- مانند غربال- ولی سوراخهای آن کوچک تر است. به همین جهت هر چیز را که از آن بگذرانند بیخته آن بسیار نرم است. در بعضی مناطق الک مویی هم معمول است که از موی یال یا دم اسب می بافند.

سابقا که الک سیمی معمول نبوده ویا در مناطق که الک سیمی نداشته اند ؛ پارچه های بسیار نازک پنبه ای را مانند الک سیمی به چوب وصل می کردند وآرد وسایر چیزهای نرم را به منظور بیختن از آن عبور میدادند. شادروان عبدالله مستوفی راجع به علت تسمیه الکی چنین می نویسد :« پارچه پنبه ای، البته نه حاجب ماورا بود ونه دوام وقوامی داشت. به همین مناسبت پارچه های نازک بی دوام را هم الکی می گفتند. کم کم معنی مجازی الکی را منبسط کرده امروز در اصطلاح عامیانه این توصیف را به کلیه چیزهای بی دوام و بی ثبات و بی ترتیب وبی تناسب و بی موقع و حتی اخبار بی اصل هم می دهند.»***